TRANSLATOR
Zamek w Malborku
na dziedzińcu zamku
... Frombork - "wstrzymał słońce, ruszył ziemię".
Kanał Elbląski
widok z zamku w Reszlu
Mrągowo
... na jeziorach.
Mazury, Warmia i Podlasie
Wybierając nasze szlaki turystyczne prowadzące na Warmię, Mazury i Podlasie chcemy połączyć wypoczynek ze zwiedzaniem tych bogatych historycznie regionów i poznanie zabytków tej ziemi, spotkania się z mieszkańcami i poznania ich kultury i tradycji. Wielu napływowych mieszkańców to przesiedlani od 1945 roku z Bieszczad i Beskidów ( Bojkowie, Łemkowie, Podolanie,..) i w ramach „Akcji Wisła” w 1947 roku. O poszukiwaniach „ śladów ginących kultur” Bojków i Łemków piszę na „bieszczadzkich” stronach.
Natomiast sama historia Warmii i Mazur jest dość skomplikowana, wiąże się z rdzennymi ludami zamieszkującymi te tereny oraz z późniejszymi czasami – lata panowania biskupów warmińskich, Zakonu Krzyżackiego.
Historyczna Kraina Warmii, Mazur i Powiśla, zamieszkała w średniowieczu przez plemiona bałtyckich Prusów z pierwszymi ślady osadnictwa pochodzącymi sprzed około 15 tys. lat. Pojawienie się plemion bałtyckich –
Prusowie i Jaćwingowie, bałtyckie plemiona władały na tych ziemiach od 5 wieku p.n.e. do połowy XIII wieku, do czasu podboju przez Zakon Krzyżacki, który utworzył na tych ziemiach swoje państwo.
W XV i XVI wieku wojny i polityczne decyzje rozdzieliły region na wchodzące w skład państwa polskiego Prusy Królewskie (m.in. Warmia, Powiśle, Pomorze Gdańskie) oraz Prusy Książęce ze stolicą w Królewcu, będące od 1525 r. lennem Polski. Książę Albrecht Hohenzollern przekształcił je w państwo protestanckie, wspierając rozwój nauki, piśmiennictwa i kultury. W 1701 r. powstało silne, państwo pruskie, które w trakcie I rozbioru Polski (1772), zagarnęło Prusy Królewskie, a później także Gdańsk i Toruń.
Nazwa „Mazury”, – jako określenie południowych ziem Prus Wschodnich – funkcjonować zaczęła dopiero w połowie XIX wieku. W 1920 r. mocą Traktatu Wersalskiego zarządzono plebiscyt, który miał określić przynależność państwową terenu Mazur. Zakończył się on przegraną Polaków. Po drugiej wojnie światowej o przynależności regionu arbitralnie zadecydowały zwycięskie mocarstwa. Północną część Prus Wschodnich przyznano Związkowi Radzieckiemu, południowa zaś i cała Warmia przypadły Polsce.
Świadectwem dawnych lat są licznie zachowane zabytkowe budowle – gotyckie kościoły i zamki oraz miejskie założenia architektoniczne i parki. Do najważniejszych zabytków budownictwa sakralnego należą: zespół zabudowań Wzgórza Katedralnego we Fromborku (zabytek klasy „0”), a w jego obrębie m.in. warownia, zbudowana na miejscu grodu pruskiego w XIV i XV wieku oraz katedra, pałac biskupi, dzwonnice; XIV-wieczny kościół św. Katarzyny w 
Braniewie; XIV-wieczna fara w Ornecie; katedra w Olsztynie i kolegiata w Dobrym Mieście oraz barokowa bazylika w Świętej Lipce ze słynnymi na cały kraj organami. Spośród zamków wyróżniają się obiekty w Lidzbarku Warmińskim (zabytek klasy „0”), Nidzicy, Olsztynie, Reszlu, Rynie, Kętrzynie, Ostródzie oraz dobrze zachowane ruiny warowni w Szymbarku. Odrestaurowane zamki ukazują rozwój i potęgę istniejącego na tym terenie w średniowieczu państwa krzyżackiego i stanowią atrakcję turystyczną, porównywalną z zamkami nad Loarą.
Rzadkością na skalę światową jest zbudowany w drugiej połowie XIX wieku Kanał Ostródzko-Elbląski. Jego pięć pochylni statki pokonują na szynach dzięki zabytkowym, czynnym do dziś urządzeniom hydrotechnicznym.
Rzesze turystów przyciągają Pola Grunwaldzkie, na których w 1410 r. sprzymierzone wojska polsko-litewskie rozbiły potęgę krzyżacką. W kolejne rocznice tego wydarzenia odbywają się tu pokazy przybliżające ducha tamtych lat i rycerską kulturę. Dużym zainteresowaniem cieszą się ruiny dawnej kwatery Hitlera w Gierłoży k. Kętrzyna, a także Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku.
I Podlasie, kraina graniczna na terenie której przenikały się i ścierały się wpływy polskie (mazowieckich), ruskie, jaćwieskie i krzyżackie, a później także litewskich.
W XIII i XIV w. Podlasie wchodziło w skład Mazowsza (część zachodnia) i Litwy (część wschodnia i północna), a część południowa znajdowała się przejściowo w granicach księstwa włodzimiersko-halickiego, którego władca Daniel Romanowicz koronował się w 1253 r. w Drohiczynie na króla Rusi. Graniczne położenie powodowało, że ziemie te były terenem nieustannych walk.
Unia polsko-litewska z 1385 r. oraz złamanie potęgi Zakonu Krzyżackiego przyniosły spokój i normalizację na tych terenach oraz rozwój gospodarczy całego regionu. Obszary wschodnie dzisiejszego województwa stanowiły od 1413 r. część województwa trockiego.
Po upływie stu lat z tegoż województwa wydzielono powiaty brzeski, mielnicki, bielski oraz ziemię drohicką i w 1517 r. utworzono województwo podlaskie.
Ten opis będzie kontynuowany.
Zbyszek Mat