travelmatszczecin

Środa, 14 maja 2025
19:20:02
Przejdź do treści

TRANSLATOR

   Maziarstwo na Łemkowszczyźnie  -  Łosie




Gorlickie Pieniny - Łosie IX 2014 r. 



...przed cerkwią w Łosiach


Od głębokich lasów,
Od rusińskiej strony
Zjechał do wsi naszej
Naród osmolony.
 Jasne mają oczy,
              Poczerniałe twarze,
              Jadą przez wieś, jadą
              Łosiańscy maziarze.
Jadą przez wieś, jadą
Te wesołe pany,
Nucą: "Mamy smarowidło,
maź wyborną mamy!
               Komu trzeba mazi,
               Niech z domu wyłazi!
               Smaruj, smaruj wóz sąsiedzie,
               Kto smaruje, ten też jedzie -
        Mazi, mazi, mazi!" 
Jan Kasprowicz




Zagroda Maziarska w Łosiach



... w zagrodzie maziarza w Łosiach
Tak pisał o maziarzach z Łosi na Łemkowszczyźnie , Jan Kasprowicz. Zachwycony przyrodą, kulturą i historią tamtych terenów odwiedzanych w czasie wędrówek po Tatrach i Podkarpaciu.
Z tym zapomnianym już zawodem maziarza spotykamy się w czasie pobytu w „Zagrodzie Maziarskiej” w Łosiu, z wsią na Łemkowszczyźnie, z którą nierozerwalnie było związane maziarstwo w XIX i XX wieku. Zajmowali się sprzedażą produkowanej przez siebie mazi, której używano do smarowania drewnianych osi wozów. Pod koniec okresu międzywojennego trudniła się nim większość mężczyzn mieszkających we wsi. W rodzinach zamożniejszych niezbędny sprzęt maziarski - konie i wóz - sprawiali młodemu maziarzowi rodzice. Biedniejsi kupowali sprzęt do spółki i handlowali razem, dzieląc się uzyskanymi dochodami.

W 1891 r. nieopodal cerkwi greckokatolickiej pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łosiu, wybudowana została zagroda łemkowska.
Cerkiew greckokatolicka Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Łosiu wzniesiona została w 1810 r., W 1876 lub 1928 r. została przebudowana, m.in. poszerzono nawę oraz dobudowano dwie zakrystie przy prezbiterium, przez co jej plan zbliżony został do krzyża greckiego. Jest to cerkiew łemkowska typu północno-zachodniego. Ściany świątyni pobite są gontem. Dach jest nieregularny, kalenicowy, kryty blachą, zwieńczony niewielkimi blaszanymi baniami. Wnętrze nakryte jest płaskimi stropami. Ściany zdobi polichromia z 1935 r. Najcenniejszym elementem wyposażenia jest neobarokowy ikonostas z przełomu XVIII/XIX w. oraz barokowe ołtarze boczne.
Więc przemierzając „łemkowskie szlaki” i tu można poznać historię i życie Łemków na tamtych terenach i w „Łemkowskiej Zagrodzie” w Łosiach wysłuchać opowieści i zobaczyć to co pozostało po już zaginionym zawodzie maziarza.
Ostatni maziarz zaprzestał wykonywania zawodu w 1970 roku.

Z moich wędrówek po Beskidzie Niskim - wrzesień 2014 r.
Zbyszek Mat
Wróć do spisu treści