TRANSLATOR
Policzna - kosciół w którym Jan Kochanowski brał ślub
z Dorotą Podlodowską
Dwór w Czarnolesie
Pod Czarnoleską Lipą.
Jan Kochanowski po opuszczeniu dworu królewskiego w 1574 roku osiadł na stałe w Czarnolesie, a poetę często określa się jako Jana z Czarnolasu. Tu spędził ostatnie lata swojego życia.
Jan Kochanowski urodził się 24 czerwca 1530 roku w noc św. Jana , w rodzinie szlacheckiej. W rodzinie sędziego grodzkiego radomskiego Piotra Kochanowskiego, ojca poety składającej się z pięciu córek i siedmiu synów , pomimo tak licznej rodziny zapewniono Janowi staranne wykształcenie. Studiował w Akademii Krakowskiej, na uniwersytecie w Królewcu, a następnie przez wiele lat w Padwie, we Włoszech. Rok 1559 był rokiem przełomowym w życiu poety. Po śmierci rodziców otrzymał w spadku Czarnolas i w tym roku rozpoczął dworski okres służby pełniąc funkcję sekretarza w kancelarii królewskiej. Po piętnastoletnim okresie dworskim , w 1574 roku w Czarnolesie otoczonym przez Puszczę Kozieniecką, której urok opisywał poeta w wierszach i pieśniach, wybudował modrzewiowy dworek i osiadł w nim na stałe. Rok póżniej ożenił się z Dorotą Podlodowską rezygnując ze wszystkich funkcj kościelnych sprawując świeckie probostwow oddalonym o 6 kilometrów Zwoleniu z czego czerpał dodatkowe dochody. Od 1579 roku pełnił godność wojskiego sandomierskiego. W wieku 54 lat zmarł nagle na atak serca podczas konwokacji ( zebrania sejmu ) w Lublinie w 1584 roku.
A Czarnolas i Dwór Czarnoleski ?...
W Muzeum Jana Kochanowskiego
.. i w Kaplicy dworku Kochanowskich
Zbudowany przez Jana Kochanowskiego dwór spłonął w 1720 roku. Odbudowano go na początku XIX wieku. Wcześniej po nabyciu Czarnolasu przez księcia Józefa Aleksandra Jabłonowskiego w 1761 roku, nowy właściciel odbudował dwór i kultywował pamięć poety. Książę Józef Aleksander Jabłonowski zmarł w 1777 roku, a jego następca nie kontynuował starań czarnoleskich ojca i majatek odsprzedał w 1789 roku generałowi Raczyńskiemu z Wielkopolski. Wojenne zawieruchy XVIII- i XIX- wieczne nie oszczędziły dóbr dworskich, ale córki gen. Raczyńskiego zajęły się rekonstrukcją dworu i idąc za wzorem Izabeli Czartoryskiej w Puławach zaczęły kultywować pamięć Kochanowskiego, zbierać pamiątki związane z poetą, gromadzić jego dzieła, przygotowywać biograficzną ekspozycję. U schyłku XIX wieku po kolejnych pożarach ponownie odbudowano dwór czarnoleski.
Przyczyniło się to do ożywienia zainteresowania twórczością Kochanowskiego, a miejsce jego życia odwiedzali coraz chętniej znani poeci i pisarze. Czarnolas stał się nie tylko ważnym i odwiedzanym miejscem, ale był jedyną w kraju skarbnicą pamiątek, która stała się swoistym muzeum Kochanowskiego. Zwieńczeniem wieloletnich starań było otwarcie muzeum 17 września 1961 roku. Ekspozycja obejmowała hall i cztery pokoje. Zgromadzono wydania dzieł poety, opracowania na temat jego życia i twórczości oraz niektóre bezpośrednio z nim związane pamiątki. Uzupełnieniem tego były wyeksponowane informacje o życiu i twórczości poety. Muzeum Czarnoleskie ma wymiar szczególny, gdyż jest miejscem upamiętnionym życiem, pracą i tradycją wybitnego poety, twórcy literatury staropolskiej, z której tylko on doczekał się tak bogatej i starannie przygotowanej ekspozycji.
Zbyszek Mat