TRANSLATOR
Cerkiew pw. Opieki MB w Hańczowej
Cerkiew greko-katolicka pw. św. Paraskewy z 1786 roku.
Cmentarz Łemkowski w Uściu Gorlickim
Cmentarz Wojenny nr. 57 w Uściu Gorlickim
Cerkwie i Kościoły Beskidu Niskiego
Wędrując przez Beskid Niski już z daleka często widzimy i mijamy drewniane cerkwie stojące na wzgórzach, otoczone starymi drzewami i kamiennym lub drewnianym ogrodzeniem z ozdobną zadaszoną bramą. Cerkwie i cerkiewki łemkowskie bardzo ładnie wkomponowujące się w górzysty otaczający krajobraz. Zazwyczaj teren przy-cerkiewny służył jako cmentarz więc można tu znaleźć stare krzyże i nagrobki świadczące o historii tych miejsc. W Beskidzie Niskim znajduje się jeszcze wiele opuszczonych wsi z których ludność została wysiedlona na inne tereny kraju lub za granice. Niektóre z Łemkowskich cerkwi grekokatolickich przejętych po 1945 roku obecnie pełni rolę kościołów katolickich. Dzisiejszą wędrówkę szlakiem architektury drewnianej zaczynamy w Hańczowej. Cerkiew pw. Opieki MB w Hańczowej. 
Drewniana XIX-to wieczna cerkiew łemkowska wzniesiona na miejscu XVII-to wiecznej świątyni. Sama wieża jest starsza i pochodzi z XVII-go wieku. Do roku 1947 a więc roku w którym zaczęła się „Akcja Wisła“ była cerkwią grekokatolicką a następnie w latach 1947-1958 służyła wiernym obrządku rzymsko-katolickiego mimo tego postępowała jej dewastacja. I w 1956 roku została podjęta decyzja o jej rozbiórce i wywiezieniu wyposażenia do Składnicy Ikon w Łańcucie. Przed dewastacją i rozebraniem budowli uratował cerkiew powrót kilku rodzin łemkowskich wysiedlonych w 1947 roku którzy własnymi siłami wyremontowali ją oraz powołali w Hańczowej parafię prawosławną. piękny ikonostas namalowany pod koniec XIX-go wieku przez braci Antoniego, Michała i Zygmunta Bogdańskich z Jaślisk. W cerkwi zachowała się duża ilość oryginalnego wyposażenia z przełomu XVII-go i XIX-go wieku. Obok cerkwi granitowy krzyż postawiony na pamiątkę Tysiąclecia Chrztu Rusi w latach 988-1988. Na ścianie cerkwi brązowa tablica poświęcona pamięci wypędzonym z Łemkowszczyzny, zawieszona w 50-tą rocznicę „Akcji Wisła“.
położone Uście Gorlickie i jego okolice zachowały wiele pierwszych łemkowskich zagród zwanych „hyżami“, wiele cerkwi i kościołów. W centrum stoi kamienny pomnik odsłonięty w 1960 roku poświęcony Łemkom poległym w czasie II Wojny Światowej. Dochodzimy do wzniesionej w stylu zachodnio-łemkowskim cerkwi greko-katolickiej pw. św. Paraskewy z 1786 roku. Po „Akcji Wisła“ została przejęta przez kościół rzymsko-katolicki i funkcjonowała jako kościół pw. MB Nieustającej Pomocy i ponownie w roku 1997 cerkiew powróciła do greko-katolików. Ołtarz główny pochodzi prawdopodobnie z XIX-go wieku.
ponad czterystu cmentarzy wojennych na południu Polski. Otoczony kamiennym murem, zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča. Przy wejściu znajduje się pomnik stanowiący część ogrodzenia. W dwóch grobach zbiorowych pochowano tu 46 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 13 żołnierzy armii rosyjskiej oraz 45 pochowanych w grobach pojedynczych.
Nad górnym biegiem rzeki Zdynia , przy drodze do Gładyszowa około 500 metrów od granicy ze Słowacją, we wsi Konieczna, znajduje się prawosławna cerkiew pw. św. Wasyla Wielkiego z początku XX-go wieku, otoczona cmentarzem. Obok cmentarza cerkiewnego znajduje się zaprojektowany przez Dušana Jurkoviča Cmentarz Wojenny nr. 47 Konieczna z I Wojny Światowej. Drewniana, orientowana, trójdzielna cerkiew z wieżą obitą blachą o konstrukcji zrębowej. Wewnątrz mieści się ikonostas przywieziony z Sambora w 1912 roku. Sufit i ściany pokrywają polichromie. Cerkiew pw. Wasyla Wielkiego zbudowano w roku 1903-1905 jako świątynie greckokatolicką. Po wysiedleniu ludności łemkowskiej w ramach „Akcji Wisła“ w roku 1947 w obiekcie sporadycznie celebrowano nabożeństwa dla nielicznie przybyłych osadników. Od 1957 roku, kiedy część Łemków powróciła na ojcowiznę, w cerkwi zaczęto też odprawiać nabożeństwa w obrządku bizantyjsko-ukraińskim co trwało do czasu aresztowania przez władze państwowe księdza greckokatolickiego w 1961 roku. Od tej pory wierni z Koniecznej pozostawali pod opieką duchownych prawosławnych z Bartnego. W 1969 roku cerkiew została przekazana do użytkowania polskiemu Autokefalicznemu Kościołowi prawosławnemu jako świątynia filialna utworzonej w 1967 roku parafii w Zdyni.
Z Koniecznej udaję się do Żdyni. Żdynia związana jest z historią o ikonach o których opowiadano mi w czasie zwiedzania w 2012 roku cerkwi pw. św. Mikołaja w Szczecinie. Losy tych ikon spowodowały moje zainteresowanie losami ludzi którzy w wyniku „Akcji Wisła“ zostali przesiedleni na Ziemie Zachodnie. Zostały one przywiezione do Szczecina po II Wojnie Światowej z kresów wschodnich a właściwie wywiezione z terenów Łemkowszczyzny przez przesiedleńców i repatriantów wyznania prawosławnego wbrew zakazowi ówczesnych władz. W starej cerkwi w Szczecinie na uwagę zasługiwały: usytuowane w głównym ikonostasie neobarokowe carskie wrota z cerkwi pod Hrubieszowem oraz ikony z cerkwi w Żdyni w Beskidzie Niskim. Oto jedna z nich.
Jurkoviča. Jeden z ponad czterystu zachodnio-galicyjskich cmentarzy wojennych. Na otoczonym kamiennym murem cmentarzu zrekonstruowano kilka drewnianych krzyży łacińskich i prawosławnych. Na cmentarzu było pochowanych prawdopodobnie 46 żołnierzy w dwóch grobach zbiorowych oraz w trzech pojedynczych poległych w lutym 1915 roku. Pochowani to 17 żołnierzy armii rosyjskiej i 29 żołnierzy armii austro-węgierskiej. Na terenie cmentarza znajduje się kamienny pomnik zwieńczony krzyżem na którym zachowała się oryginalna tablica kamienna z inskrypcją w języku niemieckim:-
Pierwsza cerkiew w Żdyni powstała w XVI-tym wieku. Obecny budynek jest jednak znacznie młodszy i pochodzi z 1795 roku. Funkcję świątyni greckokatolickiej pełnił do czasu „Akcji Wisła“ a w 1947 roku cerkiew przeszła na własność skarbu państwa. w 1947 roku obiekt był współużytkowany przez parafię prawosławną rzymskokatolicką. Cerkiew zw Żdyni jest wzniesiona z drewna, jednonawowa, trójdzielna, ponad przedsionkiem wznosi się wieża o pochyłych ścianach zbudowana na planie prostokąta, zwieńczona hełmem z pozorną latarnią zwieńczona krzyżem łacińskim. podobne, bardziej rozbudowane konstrukcje znajdują się ponad nawą i węższym oraz niższym od niej prezbiterium. We wnętrzu, barokowy XVII-to wieczny ikonostas a ściany pokryte są polichromią. Całość jest otoczona kamiennym murkiem z brama dzwonnicą.