TRANSLATOR
Skansen Kultury Podkarpacia - Sanok
Skansen Kultury Podkarpacia - Sanok
Skansen Kultury Podkarpacia - Sanok
Podkarpacie w pigułce ...,
Park Etnograficzny w Sanoku należy do najpiękniejszych muzeów na wolnym powietrzu w Europie 
(malownicze położenie na prawym brzegu Sanu u podnóża Gór Sanocko-Turczańskich dość wiernie odzwierciedla fizjografię Podkarpacia).
Jeden z największych i najładniejszych Parków Etnograficznych w Polsce i Europie malowniczo położony u stóp Gór Sanocko –Turczyńskich prezentując kulturę pogranicza polsko-ukraińskiego Bieszczadów, Beskidu Niskiego i Podkarpacia na obszarze 38 hektarów zgromadził ponad 100 obiektów budownictwa drewnianego z okresu od XVII do XX wieku, gdzie obok budynków mieszkalnych, mieszkalno-gospodarczych i gospodarczych, znajdują się również obiekty sakralne (XVII-wieczny kościół, dwie XVIII-wieczne cerkwie Bojkowskie, jedna okazała cerkiew łemkowska z samego początku XIX wieku i kilka malowniczych kapliczek), budynki użyteczności publicznej (szkoła wiejska, zajazd) oraz obiekty przemysłowe (młyn wodny, wiatraki, kuźnie). Zarówno świątynie jak i większość budynków mieszkalnych oraz gospodarczych, posiadają w pełni urządzone i udostępnione do z
wiedzania wnętrza (m.in. warsztaty rzemieślnicze: tkackie, garncarza, kołodzieja, wytwórcy drewnianych łyżek, koszy wiklinowych itp.).
Wchodzimy do kas w dworku podmiejskim z Sanoka z XIX wieku i tam pobieramy foldery informacyjne o możliwościach i kierunkach zwiedzania Skansenu. Uliczką wyłożoną brukiem, wzdłuż zgromadzonych tu starych, drewnianych budynków mieszkalno-gospodarczych z XVII-XX wieku, zwiedzając ich wnętrza, z których wiele posiada zebrane stare wyposażenie udajemy się w kierunku Rynku Galicyjskiego z pompą i kapliczką w centralnych częściach placu. Rynek otoczony budynkami mieszkalnymi, warsztatami i budynkami mieszkalno-gospodarczymi. Na początku lat 80-tych powstał projekt budowy tzw. „małego miasteczka”, czyli pokazania przykładów budownictwa małomiasteczkowego z przełomu XIX i XX wieku, zrekonstruowanie galicyjskiego rynku ze wszystkimi jego funkcjami. Wygląd domów mieszkalnych, warsztatów rzemieślniczych, obiektów handlowych poprzez wyposażenie ich w sprzęty z epoki, przystosowanie części do celów turystycznych dzięki aranżacji starej poczty, zakładu fryzjerskiego, apteki, zakładu szewskiego i innych ma pokazać ten fenomen kulturowy a właściwie wielokulturowy pogranicza narodowości i kultur. Zaaranżowana stara poczta, zakład fryzjerski, kowalski, szewski czy apteka pokazują wielokulturowe czasy i życie mieszkańców pogranicza.
Ale przejdziemy do grup etnicznych zamieszkałych na poszczególnych terenach Podkarpacia - zapraszam do obejrzenia montażu wykananego przez p. Adama Janusza
z cyklu „Muzea Podkarpacia - Skansen w Sanoku”
- https://www.youtube.com/watch?v=8ti46KUSr4I.
kapliczka na Rynku w Skansenie
... u kowala
Ikona Karpacka
Wystawa - "Bogdańscy - Malarze z Jaślisk"
I z rynku spacerem udajemy się w doskonale wkomponowane w teren skansenu sektory obejmujące występujące na tych terenach grupy etniczne z ich przeniesionymi budynkami, całymi zagrodami, obiektami kultu religijnego, kultury i tradycji.
Bojkowie na południowo-wschodnim przygraniczu polsko- ukraińskim z chałupą ze Skorodnego z 1861 roku ze studnią i z budynkiem mieszkalnym z tamtych okolic z 1906 roku. Młyn wodny z Woli Komborskiej z 1880 roku, zagroda z Wołkowyi z początku XIX wieku i Zespoły Cerkiewne z Grąziowej z 1731 roku i z Rosolina z XVIII wieku. A wszystko pełne zebranych przedmiotów codziennego użytku, tradycji i kultu religijnego Bojków.
I Łemkowie na zachód od Bojkowszczyzny na południu na pograniczu ze Słowacją obejmujące tereny od Wetliny i Komańczy poprzez Jaśliska i Muszynę. Bojkowie i Łemkowie przypisywani do tzw. Grupy ruskiej. Chałupy, zagrody i budynki gospodarcze z XIX/XX wieki z Komańczy, Samoklęsk, Smolnika, Zdyni i Klimówki i Zespoły cerkiewne z i elementy ich wyposażenia z Ropek i Krępnej.
Powyżej terenów Bojkowszczyzny – grupa etniczna Dolinianie zajmująca tereny wokół Sanoka. A tu Karczma z kuźnią z XIX wieku, zagroda z Niesiółek i Tyrawy. Zagrody z Glinnego, Dąbrówki i miejsca kultu pełne ceramiki, kilimów przedmiotów gospodarstwa domowego i sztuki i rzemiosła artystycznego.
Na północ granicząc z Łemkowszczyzną i Dolinianami rozpościerają się tereny Pogórzan z podziałem na Pogórzan Zachodnich i Wschodnich. Z terenu pogórza Zachodniego zgromadzono tam obiekty Zespołów dworskich z Lisznej i Rpoczyc XIX wieku, zagrody z Rożnowic, Rzepiennika Strzyżewskiego, Moszczenicy i Jaszkwi jak również obiekty prezentujące przemysł naftowy z tamtego obszaru.
Ekspozycja obiektów z Pogórza Wschodniego to również przebogata kolekcja zagród plebańskich, chałup, wiatraków, kapliczek, obiektów kultu religijnego.
I nie sposób pominąć ekspozycję malarstwa ikonowego zwaną „Ikona karpacka” prezentującą ponad 220 ikon od XV do XX w. tak ściśle związanych z kultem religijnym tych terenów czy ekspozycji „Bogdańskich z Jaślisk”, największego w XIX wieku rodu malarzy cerkiewnych na terenie Małopolski.
W działalności wystawienniczej ze zbiorów własnych muzeum w Skansenie możemy zobaczyć zabytki z zakresu kultury ludowej, kultury mieszkańców podkarpackich miast i miasteczek, w tym bogate kolekcje ikon, oleodruków, judaików, zegarów, naczyń miedzianych, ceramiki, kilimów oraz innych przedmiotów z zakresu sztuki i rzemiosła artystycznego. Tylko dnia mało!!!!
Zbyszek Mat